Bilinmesi Gerekenler

Dişim kırıldı! Şimdi ne yapmalıyım?

Mümkünse kırılan diş parçası bulunarak süt, serum ya da ağız içinde korunma altına alınarak en geç 30 dakika içinde bir diş hekimine gidilmelidir. Bölgede kanama meydana geldiyse steril bir gazlı bezle basınç uygulanmalıdır. Diş, darbe nedeni ile kendi yuvasında yer değiştirir ise hafif bir parmak basıncı ile eski pozisyonuna getirilmeye çalışılmalıdır. Bu sadece ilk yardım olarak yapılabilir, fazla kuvvet verilmez.

Diş kırılmaları, dişlerin yerlerinden oynaması ya da çıkması, ağız dokularında yaralanmalar, genellikle basketbol ya da futbol gibi sporları yaparken oluşmaktadır. Özellikle bu sporları yapan çocuklara ağız koruyucusu (mouth guard) önerilir. Ağız koruyucuları, dişlerin yüzeyini kaplayarak darbe almalarını engelleyen ve bir bütün halinde tutan protez benzeri yapılardır. Özellikle ön dişleri aşırı büyük olan, dişleri önde konumlanmış ve henüz ortodontik tedaviye başlanması uygun olmayan çocuklara daha çok tavsiye edilmektedir.

Bugün dişim çekildi nelere dikkat etmeliyim?

Ağız içindeki yara üzerine konulan steril gazlı bezi, çekim bölgesindeki dişler arasında sıkıca ısırarak 40 dakika yerinde tutunuz. Ağızda oluşan tükürüğü yutmalısınız. Bir süre sonra bu gazlı bez, ağızdaki tükürük ve kan ile iyice ıslanabilir. Yine de vaktinden önce gazlı bezi yerinden oynatmayınız. Çünkü bezin yerinden oynatılması veya değiştirilmesi, yeni oluşan kan pıhtısının yerinden oynamasına neden olur. Böylece yara yeniden kanamaya başlayabilir.

Diş çekiminden sonra kanama durmamışsa ne yapmalıyım?

Gazlı bezi atma vaktiniz geldiğinde, kanama durmamışsa yara üzerine yeni bir gazlı bezi daha basınçlı olacak şekilde koyun ve ısırın. Karşı dişlerin 1 saatlik baskısı ile kanama duracaktır. Normalde diş çekimi veya ağız içi cerrahi müdahaleleri takiben ilk 24 saat içinde tükürükte kan görülmesi doğaldır. Bu süre içinde şiddetli kanama olduğunda veya 24 saatten sonra kanamalı tükürük gördüğüzde hekiminize bilgi veriniz.

Cerrahi müdahaleden sonra ne zaman dişlerimi fırçalamalıyım?

Operasyon bölgesinde diş fırçası kullanmamalısınız. Kanama durduktan sonra ağzın geri kalan bölgelerini yumuşak bir şekilde fırçalayabilirsiniz. Yara yerini fırçalamanız tekrar kanamaya veya vücudun oluşturduğu savunma şeklinin bozulmasına yol açacağı için dikişler alınana kadar yara bölgesine dikkat edilmelidir.

Cerrahi müdahaleden veya diş çekiminden sonra ağrım olur mu?

Genelde ağrı olur. Bundan dolayı aspirin dışında (kanı sulandırmayan) bir ağrı kesici kullanmanız önerilir. Bazen şiddetli ağrı, diş çekiminden 48 ile 72 saat sonra olaşabilir ki genelde ağız kokusu ve kötü tat algılaması ile beraber hissedilir. Eğer ağrı belli bir süre geçmiyorsa pansuman için hekiminize müracaat ediniz. Ağız temizliğinin iyi olmaması veya sigara kullanımı, bu durumun oluşmasına neden olabilir. Diş çekiminden sonra ne kadar geç sigara kullanılırsa o kadar yararınıza olacaktır.

Yüzümde şişlik ya da morarma olursa ne yapacağım?

Cerrahi işlem sonrasında şişme olması normaldir. Bu şişlikle beraber morarma da olabilir. Birkaç gün içerisinde önce yeşile sonra sarıya dönüşerek geçer. Bu kan pıhtısı 1 hafta ile 10 gün arasında vücut tarafından emilir ve hiçbir iz kalmaz. Şiş ve morarmayı önlemek için cerrahi müdahaleyi takiben yara yerine en yakın yüz derisine buzlu su torbası ile ilk 48 saat içerisinde kompres yapılır. 10-15 dakika buz uygulanıp 5 dakika uygulanmaz. Buz uygulanırken buz torbası ile yüz arasına peçete veya tülbent konmalıdır. Yatarken baş normalden yükseğe konumlandırılmalıdır. Başınızın altına birkaç yastık koyup sırt üstü yatmanız en iyi seçenektir.

Tedaviden sonra nasıl beslenmeliyim?

Cerrahi işlem ve diş çekimi sonrasında sıvı ve yumuşak gıdalar ile beslenmelisiniz. Çok sıcak ve soğuk yiyecek ve içecekler kanamayı başlatabilir. (Bakteri birikimini artırdıkları için ağızda dikiş varken özellikle ipek dikiş ise süt ve süt ürünlerinin kullanılmamasına özen gösterilmelidir.)

Dikişlerim var, ne yapmalıyım?

Cerrahi müdahale esnasında ağız içindeki yara yerine birkaç dikiş atılmış olabilir. Bu dikişler bazen vücut tarafından emilebilir cinstendir ve alınması gerekmiyor olabilir. Eğer emilebilir cinsten değilse bu dikişler genelde 7 ile 10 gün içerisinde alınır. Her iki durumda da dikiş ağızda olduğu sürece dilimizi o bölgeye götürmemeye, sert yiyecekler (ve süt ürünleri) tüketmemeye, basınçla tükürmemeye ve emmemeye, dikişlerle oynamamaya, dikişlerin olduğu bölgeyi fırçalamamaya, yanağı çekiştirerek bölgeye bakmama çabasına girmemeye, çok gergin esnememeye ve şiddetli hapşırmamaya özen gösterilmelidir. Dikişlerin alınması, ya da alınmaması kullanılacak dikiş materyaline göre değişebileceğinden, uygulamayı yapan  hekimin bu konudaki tavsiyelerine dikkatle uyulmalıdır.

Tedaviden sonra ilaç kullanmalı mıyım?

Doktorunuzun reçete ettiği ilacı size önerilen zaman aralığında, saatlerine uyarak almanız en önemli husustur. Özellikle antibiyotik kullanımında doktorunuz aksini söylemedikçe başlanılan kutu bitirilmelidir. İlaçlarla birlikte alkol kullanılması ilaçların etkilerini azaltacaktır.

Diş çekimini takiben öneriler

• Hekiminizin yanından ayrıldıktan sonra gaz tamponunu sıkıca ısırarak tam yerinde tutunuz. Kanama var ise ikinci tamponu da çekim yerine uygulayabilirsiniz.
• Çekimi takiben 4-6 saat kadar sızıntı halinde kanama meydana gelebilir. Size verilen gazlı tamponları kanama bitinceye kadar hafif basınçla yara yerinde tutunuz.
• Çekimden sonra mümkünse başınız yüksekte olmalıdır.  
• Çekimi takiben yaklaşık 2 saat kadar herhangi bir şey yemeyiniz; iki saat sonrasında da özellikle sıcak yiyeceklerden kaçınınız.
• Alkol ve kanamayı artırabilecek olan ilaçlar kullanmayınız.
• Sigara kullanmayınız.
• Hekiminiz ilaç tavsiye ettiyse mutlaka öneriler doğrultusunda kullanınız.
• Eğer herhangi bir sorun olur ise (ağrı, fazla ve uzun süre kanama) diş hekiminizle iletişime geçiniz.